Het Ieperse stadsbestuur doofde het voorbije jaar de straatverlichting ’s avonds en ’s nachts. Om de inwoners te overtuigen van die beslissing gebruikte schepen Dehaene verschillende argumenten. Maar die kloppen niet.

Het aantal gemeenten dat ’s nachts de straatverlichting dooft, is in tien jaar tijd verdubbeld. Dat blijkt uit cijfers van Eandis, die netbeheerder is voor 80 procent van de Vlaamse gemeenten. Om die beslissing te rechtvaardigen stellen sommige gemeentes op hun website dat er “geen aantoonbaar verband bestaat tussen inbraken en het al dan niet verlichten van de straat”. Maar goede straatverlichting speelt wel degelijk een aanzienlijke rol in het reduceren van criminaliteit, stelt non-profitorganisatie The Campbell Organisation, die wetenschappelijk onderzoek bundelt met als doel evidence-based beleidsvoering te ondersteunen.

Stijn Van Daele, verbonden aan de UGent en aan het IRCP (Institute for International Research on Criminal Policy), bevestigt dat. “Een verlichte straat zorgt voor directe sociale controle. Een mogelijke crimineel zal het gevoel krijgen dat hij sneller gezien kan worden. Bovendien zullen bewoners minder bang zijn om ’s avonds op straat te komen als die straat verlicht is. Als gevolg daarvan komen mensen ook overdag meer op straat, wat de sociale cohesie van de buurt versterkt.”

Dat nachtelijke straatverlichting “slechts een vals gevoel van veiligheid zal bieden”, zoals de gemeente Kasterlee schrijft, noemt Stijn Van Daele dan ook een brug te ver. “Uiteraard zal louter straatverlichting een inbreker niet tegenhouden, maar het argument omkeren is intellectueel onjuist.”

Ook het ecologische aspect speelt een rol, beweren verschillende gemeentes op hun website. De gemeente Scherpenheuvel-Zichem besliste onlangs om in heel wat straten het licht te doven tussen 23 uur en 5 uur, wat “kadert in het burgemeestersconvenant, waarbij de stad zich engageerde om tegen 2020 haar energieverbruik in CO2-uitstoot te verlagen”. Dat de gemeentelijke factuur daarmee daalt, is uiteraard mooi meegenomen. Nochtans is er een oplossing waarbij zowel het milieu als de gemeentekas gebaat zijn. Die oplossing is investeren in energiezuinige straatverlichting.

Door het doven van de straatverlichting zou Scherpenheuvel-Zichem in een eerste fase zo’n 6 à 7 procent minder CO2 uitstoten, zegt het stadsbestuur. Bij intelligente straatverlichting kunnen we spreken van besparingen van 10 à 40 procent, stelt Geert Deconinck, professor aan KU Leuven en verbonden aan EnergyVille (onderzoekscentrum voor duurzame energie en intelligente energiesystemen).

Intelligent energiesysteem

Intelligente straatverlichting betekent dat ze dimbaar is. Als het systeem ’s nachts mensen detecteert, wordt het licht feller, als er geen mensen zijn, blijft het zacht. Deconinck: “Bij dergelijke systemen is het energieverbruik ’s nachts niet meer dan 25 à 30 procent. Goed voor het milieu, én je bespaart op elektriciteitsverbruik.”

Het enige nadeel: er is een hogere initiële kost om dergelijke systemen te installeren. “Als het om straatlantaarns gaat van 30 à 40 jaar oud, is de investering nochtans in vier à vijf jaar terugverdiend”, zegt Deconinck. “Als de verlichting minder dan tien jaar geleden vernieuwd is, zal het terugverdieneffect langer op zich laten wachten. Maar ook dan doet een gemeente na 20 jaar voordeel met energiezuinige straatverlichting.”

In zijn Visie 2050 had Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) het deze week over zeven prioriteiten voor Vlaanderen. Twee daarvan – “de Vlaamse industrie moet mee koploper worden in nieuwe technologie” en “Vlaanderen moet inzetten op een CO2-arm energiesysteem” – kunnen met energiezuinige verlichting bereikt worden. Het veiligheidsgevoel van de Vlaamse burger krijgt hij er met die investering gratis bij.

bron: De Morgen (24 september 2015)